Não bộ của con người lưu giữ rất nhiều thông tin. Tất cả thông tin này đều được kết nối với nhau để có ý nghĩa. Nếu không có những liên kết này, thông tin sẽ bị xáo trộn và nhầm lẫn.

Nói cách khác, tâm trí của bạn tạo ra các bản đồ hoạt động giống như các bản đồ địa lý – từ vị trí này dẫn đến vị trí khác, cũng có thể có nhiều đường dẫn đến cùng một điểm.

Kỹ thuật lập sơ đồ tư duy được sử dụng để học hỏi mọi thứ một cách hiệu quả dù bạn đang ở bất kì lứa tuổi nào. Hãy tìm hiểu thêm về cách lập sơ đồ này, những lợi thế đáng chú ý của nó, và làm thế nào để áp dụng nó trong cuộc sống hàng ngày của bạn.

📌Sơ đồ tư duy là gì?

Sơ đồ tư duy là một khái niệm đơn giản, theo đó bạn sẽ tao ra một bản đồ hoặc sơ đồ để xử lý thông tin mà bạn nhận được. Nó là việc mà não bộ thực hiện để khuyến khích sự sáng tạo.

Sơ đồ tư duy không nhất thiết phải được viết hoặc vẽ. Đôi khi, nó cũng có thể là sản phẩm của trí tưởng tượng. Việc nay sẽ thuận tiện hơn cho những ý tưởng nhỏ gọn và sẽ phù hợp khi bạn đã thành thạo việc tạo sơ đồ tư duy.

Để hiểu rõ hơn khái niệm về sơ đồ tư duy, bạn nên hình dung tình huống sau:

Có rất nhiều lúc bạn phải tiếp nhận một lượng lớn thông tin và điều đó khiến bạn không thể hiểu hết được chúng muốn truyền đạt điều gì.

Ví dụ, bạn đang ở một lớp học âm nhạc. Các hợp âm của guitar và piano rất giống nhau nhưng ở một số bản nhạc lại hoàn toàn khác nhau. Làm thế nào để bạn có thể hiểu được thông tin này khi mới bắt đầu?

Cách tốt nhất là tạo một sơ đồ tư duy.

Tất cả các yếu tố của sơ đồ tư duy sẽ giúp bạn kết nối thông tin theo cách dễ dàng tiếp thu hơn.

📌5 yếu tố của sơ đồ tư duy

Bạn có thể cá nhân hóa kỹ thuật lập sơ đồ tư duy ưa thích của mình dựa vào những gì phù hợp với bạn nhất.

Tuy nhiên, một sơ đồ tư duy hiệu quả thường có 5 yếu tố chính.

1. Một chủ đề chính và hình ảnh minh họa.
2. Các nhánh hoặc mũi tên thích hợp.
3. Từ khóa hoặc hình ảnh.
4. Chủ đề phụ.
5. Mô hình Nodal.

Một số người thích phân loại sâu hơn vào các chủ đề để tạo ra tối đa 10 thành phần nhỏ hơn. Nó là một phần mở rộng của chủ đề phụ. 

Và cuối cùng bạn nên chọn loại sơ đồ tư duy phù hợp sở thích cá nhân của mình.

📌Ý nghĩa của những yếu tố

Mỗi yếu tố đều quan trọng cho tổng thể của sơ đồ tư duy. Dưới đây là sự giải thích của từng yếu tố.

1.Một chủ đề ở vị trí trung tâm

Đây sẽ là nội dung chính của sơ đồ. Nó phải được đặt ở vị trí trung tâm nổi bật, thêm thắt các hình ảnh minh họa để nhấn mạnh mọi vấn đề, thông tin được khai thác phải liên quan trực tiếp đến chủ đề mà bạn đang tìm hiểu.

2.Nhánh

Thành phần tiếp theo là các nhánh. Mỗi ý tưởng bạn viết ra phải có kết nối với ít nhất một phần khác của sơ đồ. Bạn không thể viết hay vẽ bất kỳ ý tưởng nào khi chúng không có sự liên kết với nhau. Do đó, tất cả các ý tưởng trong sơ đồ tư duy phải được kết nối bằng các nhánh hoặc mũi tên.

3.Từ khóa hoặc hình ảnh

Một sơ đồ tư duy nên có các từ khóa hoặc hình ảnh. Bởi một số ý tưởng và thông tin bao gồm rất nhiều chi tiết. Bạn không thể viết tất cả ra trong một sơ đồ tư duy.

Sơ đồ tư duy phải nhỏ gọn và chính xác để có hiệu quả tốt nhất.

Nếu ý tưởng quá phức tạp để diễn đạt bằng từ ngữ, bạn có thể sử dụng hình ảnh hoặc nhiều từ khóa liên kết thay thế vị trí của nó.

Trong trường hợp là sơ đồ tư duy kỹ thuật số, việc sử dụng các hình ảnh minh họa sẽ rất tốt.

4.Chủ đề phụ

Là các chủ đề có thông tin hẹp hơn nằm trong chủ đề chính. Đối với cùng một ví dụ về nhạc cụ, các chủ đề phụ bao gồm guitar, piano, các hợp âm cụ thể, v.v. Thường có nhiều chủ đề phụ trong một sơ đồ tư duy.

5.Mô hình Nodal

Lập sơ đồ tư duy dựa trên mô hình Nodal là nơi các chủ đề phụ được giải thích và mọi thông tin được liên kết với nhau. Một số ý tưởng rất rộng và bao hàm các khái niệm nhỏ gọn khác. Toàn bộ ý tưởng về sơ đồ tư duy là không hoàn chỉnh nếu không có mô hình này.

📌Lợi ích của sơ đồ tư duy

Bây giờ bạn đã biết sơ đồ tư duy là gì và có lẽ tin chắc rằng đó là một cách tiếp cận tuyệt vời để học tập. Vậy lợi ích của nó là gì? Hãy cùng xem bản tóm tắt nhanh sau đây nhé!

• Sắp xếp thông tin dễ dàng

Khi bắt tay vào làm việc hay học tập thì đôi khi bạn sẽ cảm thấy bối rối hay không biết mình nên làm như thế nào, lúc này sơ đồ tư duy sẽ đưa một cái nhìn tổng quan về thông tin và ý tưởng mà bạn cần.

Thông tin được sắp xếp sẽ dễ nhớ hơn. Sự thể hiện của các liên kết sẽ in sâu vào tâm trí bạn.

Cho dù bạn có căng thẳng đến đâu, một khi bạn bắt đầu sắp xếp tất cả các ý tưởng trong sơ đồ tư duy, mọi thứ sẽ bắt đầu có ý nghĩa. Một khi điều đó xảy ra, bạn không còn gì để lo lắng!

• Suy nghĩ

Sơ đồ tư duy là một quá trình. Từ từ khóa này sang từ khóa khác, từ hình ảnh này sang hình ảnh khác, các kết nối sẽ kích hoạt não bộ đưa ra các liên kết liên quan khác lên trên sơ đồ.

Kỹ thuật này sẽ giúp bạn có cách suy nghĩ riêng của mình. 

Lập sơ đồ tư duy là một quá trình học tập rất hấp dẫn. Nhờ đó, tâm trí của bạn luôn giữ được sự tập trung. Điều này khuyến khích khiến các ý tưởng và khái niệm mới được nảy sinh, vượt ra ngoài thông tin có sẵn.

Điều kỳ diệu trong lập sơ đồ tư duy là tất cả các loại thông tin phức tạp cũng trở nên dễ hiểu. Với sự suy nghĩ, động não, những ý tưởng cũng được mở rộng thêm.

Đây là một ví dụ để bạn có cái nhìn rõ ràng hơn:

Bạn đang học ngoại ngữ. Trong sơ đồ tư duy của bạn, bạn có thể liên kết các từ nước ngoài với hình ảnh hoặc từ khóa của ngôn ngữ bạn biết. Từ sơ đồ này, bạn có thể suy nghĩ để tìm ra các yếu tố phổ biến nhất định sẽ giúp bạn nhớ các từ nước ngoài một cách dễ dàng.

Nó có thể là tiền tố hoặc hậu tố. Hoặc, có thể có một thủ thuật cụ thể nào đó được sáng tạo bởi chính bạn. Mặc dù nó cực kỳ dễ thực hiện trong sơ đồ tư duy, nhưng hầu như không thể xác định được những điều này trong các phương pháp học tập khác.

Điểm mấu chốt là với sơ đồ tư duy, quá trình học tập trở thành một chu kỳ liên tục.

• Kết quả được đảm bảo

Như đã đề cập ở phần trước, lập sơ đồ tư duy là việc thực hiện quá trình hoạt động của bộ não. Cách sử dụng các liên kết như vậy trong một sơ đồ giúp bộ não có thể ghi nhớ kiến ​​thức một cách lâu dài.

Vì sơ đồ tư duy hỗ trợ quá trình này, nên không có khả năng bạn không học thành công những gì bạn muốn.

Về cơ bản, bạn sẽ hiểu và ghi nhớ bất cứ điều gì bạn học. Bạn sẽ thành công trong mọi lĩnh vực khi bạn trở thành một bậc thầy về lập sơ đồ tư duy!

• Tiết kiệm thời gian

Phương pháp này không tiết kiệm thời gian theo hướng mà bạn có thể đang nghĩ đến. Việc tạo một sơ đồ tư duy, sắp xếp tất cả thông tin và sau đó đưa vào những ý tưởng mới có thể sẽ chiếm rất nhiều thời gian của bạn.

Tuy nhiên, vì việc này được thực hiện trong một lần, nên bạn sẽ không phải dành thời gian cho cùng một chủ đề lặp đi lặp lại.

📌Cách sử dụng sơ đồ tư duy để học các kỹ năng mới

Sơ đồ tư duy là một công cụ có thể được sử dụng hàng ngày. Sử dụng chúng để tạo danh sách việc cần làm hoặc dùng nó để học các kỹ năng mới.

Ví dụ: Giả sử bạn là người sáng tạo nội dung trên mạng xã hội. Bạn muốn tạo nội dung hấp dẫn hơn. Hãy bắt đầu lập một sơ đồ tư duy tập trung vào các chủ đề cho bài viết của bạn. Sơ đồ này bao gồm các chủ đề mà bạn đã đề cập ở những bài trước cũng như những chủ đề bạn định đăng. Sau đó, viết về phản hồi mà bạn nhận được ở các bài đăng trước đó của mình. Liên kết nó với các cách cải thiện được đề xuất hoặc các chiến lược mới để các bài đăng sau có thể hoạt động tốt hơn.

📌Công cụ hữu ích

Sơ đồ tư duy có thể được lập theo nhiều cách.

Một số người thấy cách làm việc với bút và giấy dễ dàng hơn, trong khi những người khác thích sử dụng trên các thiết bị điện tử.

Mỗi phương pháp đều có ưu và nhược điểm của nó. Sơ đồ tư duy kỹ thuật số có thể được chỉnh sửa và thay đổi rất dễ dàng, thuận tiện hơn khi thêm hình ảnh. Ngoài ra, chúng cũng được sắp xếp gọn gàng và ngăn nắp hơn.

Mặt khác, sử dụng bút và giấy cho phép não bộ của mỗi người sáng tạo hơn. Viết nguệch ngoạc những suy nghĩ trên giấy sẽ khuyến khích não bộ tìm ra những sự kết nối phù hợp hơn.

Cách tốt nhất để sử dụng cả hai phương pháp là tạo một phiên bản thô trên giấy và sau đó chuyển nó sang nền tảng kỹ thuật số. Hoặc, bạn có thể sử dụng một phần mềm hoặc ứng dụng lập sơ đồ tư duy ngay từ đầu.

Một số công cụ lập bản đồ tư duy tốt nhất hiện có miễn phí là:

• MS Word
• Canva
• MindMup
• Free Mind

🌟Lời kết

Như vậy bạn sẽ không bao giờ phải cảm thấy bế tắc nữa. Không thể sáng tạo hoặc không học được những điều mới trong cuộc sống? Lập sơ đồ tư duy chính là giải pháp tối ưu dành cho bạn!

• Tác giả: Leon Ho
• Link bài viết gốc: https://www.lifehack.org/870265/mind-mapping
• Dịch giả: Hoàng Mai
• Khi chia sẻ cần phải trích dẫn nguồn đầy đủ tên tác giả và nguồn là: “Dịch giả Hoàng Mai – Nguồn: iCourse Vietnam”

Shortlink: https://icoursevietnam.com?p=676